YBĐT – Lãng phí trong dịp tết Nguyên đán là thực tế khá phổ biến từ thành thị đến nông thôn. Thực trạng này là do tâm lý của người Việt từ xưa đến nay thường cho rằng cả năm mới có một ngày tết nên việc chi tiêu, sắm sửa cho ngày tết cũng phải thoáng hơn những ngày khác trong năm.
Từ suy nghĩ ấy, không ít nhà ở thành phố làm ăn khấm khá sẵn sàng chi cả chục triệu đồng để đưa một cành đào hay cây cảnh đẹp vào trưng trong nhà mấy ngày tết. Bánh kẹo, rượu bia, cà phê cùng bao thứ hàng tiêu dùng khác cũng đều phải mua những loại có thương hiệu đắt tiền. Ngoài ra, việc sử dụng các thiết bị điện tử như đèn trang trí và các đồ dùng khác bằng điện cũng đều là những thứ gây lãng phí về tài chính của gia đình.
Ở nông thôn, không ít nhà tuy cuộc sống còn khó khăn nhưng vẫn sẵn sàng mổ cả con lợn to để ăn tết và sắm sửa đủ thứ. Nhiều trường hợp con cái đi học chuyên nghiệp, cha mẹ phải tất bật, cóp nhặt từng đồng nuôi con, nhưng ngày tết vẫn chiều con bằng cách cố mua nhiều loại bánh kẹo, bia rượu cùng các loại thực phẩm khác để con tiếp đãi bạn bè.
Cùng với những lãng phí chi tiêu trong ngày tết, những năm gần đây, từ mồng 3 tết trở đi rất nhiều gia đình bội chi cho việc đi lễ đền chùa. Nhiều người cho rằng “trần sao âm vậy” nên khi đến với cửa đền cửa chùa mà có lễ to thì sẽ được thần Phật độ trì cho nhiều và ngược lại. Vì thế, nhiều người không ngại sắm sanh những lễ vật cúng tế tiền triệu, tiền trăm triệu cùng hàng triệu đồng tiền lẻ để đi lễ.
Không chỉ có vậy, trào lưu chung là càng đi được nhiều đền, chùa thì càng nhiều lộc nên nhiều nhà sau tết cứ đi triền miên kéo theo bao nhiêu chi phí khác như tiền mua vé tàu xe, tiền thuê phương tiện, tiền ăn nghỉ…, thậm chí nhiều gia đình công chức sẵn sàng nghỉ việc để đi lễ đầu năm cầu may, cầu thăng quan tiến chức …v.v
Vì những tốn kém này mà Ngân hàng Nhà nước mới quyết định sẽ không chi khoảng 300 tỷ đồng để in tiền mệnh giá thấp dưới 2.000 đồng trong dịp tết Nguyên đán Giáp Ngọ 2014 nhằm hạn chế những tốn kém trong in tiền và tình trạng tiền lẻ phủ kín các đền, chùa trong dịp tết. Như vậy, có thể hình dung thấy những lãng phí từ việc đi lễ với lãng phí khác trong chi tiêu ngày tết có thể lên tới hàng trăm tỷ đồng.
Đồng thời, được nghỉ tết dài ngày cũng là dịp không ít người thường mở những cuộc nhậu rượu, bia luân phiên và tốn kém cũng không nhỏ để mời anh em, đồng nghiệp. Đáng ngại hơn là ngoài nguy cơ mất an toàn giao thông từ những cuộc nhậu lai rai đó thì việc chi tiêu không tiết kiệm trong ngày tết còn gây ra những nhu cầu ảo để tư thương lợi dụng tăng giá các mặt hàng tiêu dùng.
Từ thực trạng này, các cấp, ngành chức năng, các khu dân cư cần tích cực tuyên truyền vận động nhân dân thực hiện tốt việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Tiết kiệm chi tiêu sẽ làm tăng khả năng tích lũy kinh tế đối với hộ làm ăn khấm khá để có thể sử dụng những đồng tiền tiết kiệm vào hoạt động từ thiện nhân đạo đối với hoàn cảnh đặc biệt khó khăn cần giúp đỡ. Đối với nông thôn, việc thực hành tiết kiệm và chống lãng phí trong dịp tết sẽ góp phần không nhỏ vào xây dựng hạ tầng cơ sở ở nông thôn và ổn định cuộc sống.
H.N